Menstruation ရာသီလာရင္ ဘာဆင္ျခင္ရမလဲ
ဆရာရွင့္သမီးက အသက္ ၁၇ ႏွစ္ပါ။ menstruation ျဖစ္ေနတံုး ေခါင္းေလ်ွာ္ရင္ ဘာျဖစ္ႏိုင္လဲဆိုတာကို အျငင္းပြားေနၾကလို႔ပါ။ အကုန္လံုးက ဝါးတားတားနဲ႔ပါ။ ဘယ္သူမွေသခ်ာမသိပါ။ သမီးသူငယ္ခ်င္းေတြလဲ ေသခ်ာ သိသြားေအာင္ ႐ွင္းျပေပးပါ႐ွင့္။
• မိန္းကေလးတိုင္း အရြယ္ေရာက္ကတည္းကေန ေသြးဆံုးတဲ့အခ်ိန္အတြင္းမွာ ရာသီလာတာ လစဥ္ျဖစ္ရတယ္။ လတိုင္း (အမွန္ကေန႔တိုင္း) ေဟာ္မုန္းေတြကေျပာင္းလဲလာေနတယ္။ အတိအက်ေျပာရရင္ ဒီေဟာ္မုန္းေတြဟာ ကိုယ္ဝန္ရေစဘို႔ ျပင္ဆင္မႈရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတခုျဖစ္တယ္။ လအစကေန တရက္ခ်င္း သားအိမ္ အတြင္းဆံုး အလႊာက ပါးရာေနထူလာတယ္။ လလည္ရက္ေလာက္မွာ မ်ိဳးဥိအိမ္ကေန မ်ိဳးဥထြက္လာမယ္။
• မ်ိဳးဥဟာ က်ားသုက္ပိုးနဲ႔ မေတြ႔ရရင္ ပ်က္စီးသြားမယ္။ လကုန္ရက္မွာ ထူလာခဲ့တဲ့ သားအိမ္အတြင္းဆံုးလႊာက ပ်က္စီးျပီး ေသြးအေနနဲ႔ဆင္းလာတာကို ရာသီလာတယ္လို႔ေခၚတာျဖစ္တယ္။ အဲတာထဲမွာ ေသြးအျပင္၊ အခြ်ဲနဲ႔ အသားစေေလးေတြပါပါေနတယ္။
• အပ်ိဳျဖစ္တဲ့အသက္ဟာ ၉ ႏွစ္ကေန ၁၆ ႏွစ္အတြင္းမွာျဖစ္တယ္။ ေသြးဆံုးခ်ိန္ဟာ ၄၅ ႏွစ္ကေန ၅ဝ မွာ ျဖစ္တယ္။
• ရာသီလာရက္ဟာ ၂ ရက္ကေန ၇ ရက္အထိၾကာႏိုင္တယ္။ နည္းနည္း၊ အသင့္အတင့္နဲ႔ မ်ားမ်ား ဆင္းႏိုင္တယ္။ တလမွာ စုစုေပါင္း ေသြးထုထည္ ဇြန္းေလး ၁ ဇြန္းကေန ၄ ဇြန္း (၂ဝ-၆ဝ မီလီလီတာ) ရွိတယ္။
• ရာသီလာေတာ့မယ္ဆိုရင္ ခံစားရမွာေတြရွိတယ္။ ဘယ္ဟာျဖစ္ျဖစ္ တေယာက္နဲ႔တေယာက္မတူပါ။ တေယာက္တည္းမွာလဲ တလနဲ႔တလ မတူတတ္ပါ။ စိုးရိမ္စရာမဟုတ္ပါ။
• ရာသီနဲ႔ဆက္ျပီးခံစားရတာေတြကို (PMS) လို႔ေခၚတယ္။ စာတပုဒ္သပ္သပ္ ေရးထားပါတယ္။ ဆီးစပ္ (ဝမ္းဗိုက္ေအာက္ပိုင္း) နဲ႔ ခါးနာတယ္။ အသင့္အတင့္ကေန ဆိုးတိုးဝါးဝါးနာႏိုင္တယ္။ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ နဲ႔ စိတ္ေျပာင္းလဲမႈ ရွိတတ္တယ္။ ေခါင္းကိုက္၊ ေခါင္းမူး၊ ရင္ျပည့္တာနဲ႔ အန္ခ်င္တာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ပင္ပန္းအားနည္းတာ၊ ရင္သား တင္းတာ၊ နာတာလဲ ရွိႏိုင္တယ္။ အိပ္ေရးပ်က္တတ္ေသးတယ္။ စိတ္မူေျပာင္းတာလဲ ရွိတတ္တယ္။ ဥပမာ ဝမ္းနည္းတာ၊ စိုးရိမ္တာ။
• ရာသီ ဘာလို႔မမွန္ျဖစ္ရသလဲ (စာေတြေရးထားပါတယ္)
– အရင္ဆံုး (အိမ္ေထာင္ ရွိရွိ-မရွိရွိ) ကိုယ္ဝန္ကိုစဥ္းစာရမယ္။ ကေလးႏို႔တိုက္တာလဲပါတယ္။
– မ်ိဳးဥထြက္တာ မူမမွန္ရင္လဲျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳကိုမထိန္းႏိုင္ခ်ိန္မွာျဖစ္မယ္။ (ကြတ္ရွင္း ဆင္ဒရုမ္း) ေရာဂါ၊ လည္ပင္းၾကီးေရာဂါေတြရွိရင္လဲမမွန္ျဖစ္မယ္။ သတိထားဘို႔တခုက (PCOS) မ်ိဳးဥအိမ္ထဲမွာ အက်ိတ္ေလးေတြရွိတာ။ စာတပုဒ္ေရးထားပါတယ္။
– အစာမစားခ်င္တာနဲ႔ မစားဘဲေနတာ (ဥပမာ ေမာ္ဒယ္ေတြ)၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားလြန္းတာ၊ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားလြန္းတာ (ဥပမာ အားကစားသမားေတြ)၊ မ်ိဳးပြါးလမ္းေၾကာင္းခြဲစိတ္ထားတာ၊ စိတ္ဖိအား မ်ားတာေတြကေနလဲ ရာသီမလာဘဲ၊ မမွန္ဘဲျဖစ္တတ္တယ္။
• ရာသီလာေနခ်ိန္မွာ ဘာေတြသတိထားသင့္သလဲ
– ရာသီလာစဥ္သံုးတဲ့ပစၥည္းေတြ သန္႔ရွင္းပါေစ။ ၃-၄ နာရီမွာတခါ အသစ္လဲေပးပါ။
– လက္ကို ခါတိုင္းထက္ပိုေဆးပါ။ နားႏိုင္သမွ်နားေနပါ။ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တဲ့အစားအေသာက္ကို လံုေလာက္မွ်တေအာင္သားေသာက္ပါ။ ခံစားေနရတာေတြရွိရင္ ဆရာဝန္ညႊန္တဲ့ေဆးေသာက္ပါ။ အၾကံျပဳခ်က္ေတြကို လိုက္နာပါ။
– ဗိုက္နာတာသိပ္ဆိုးရင္၊ ကိုယ္ပူရင္၊ ဝမ္းပ်က္ရင္၊ အန္ရင္၊ ေခါင္းထဲမ်ာေပါ့ေနျပီးစိတ္ရႈတ္ေတြးရင္၊ အေရျပားမွာအနီကြက္ေတြထြက္လာရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။
• မ်ိဳးဥဟာ က်ားသုက္ပိုးနဲ႔ မေတြ႔ရရင္ ပ်က္စီးသြားမယ္။ လကုန္ရက္မွာ ထူလာခဲ့တဲ့ သားအိမ္အတြင္းဆံုးလႊာက ပ်က္စီးျပီး ေသြးအေနနဲ႔ဆင္းလာတာကို ရာသီလာတယ္လို႔ေခၚတာျဖစ္တယ္။ အဲတာထဲမွာ ေသြးအျပင္၊ အခြ်ဲနဲ႔ အသားစေေလးေတြပါပါေနတယ္။
• အပ်ိဳျဖစ္တဲ့အသက္ဟာ ၉ ႏွစ္ကေန ၁၆ ႏွစ္အတြင္းမွာျဖစ္တယ္။ ေသြးဆံုးခ်ိန္ဟာ ၄၅ ႏွစ္ကေန ၅ဝ မွာ ျဖစ္တယ္။
• ရာသီလာရက္ဟာ ၂ ရက္ကေန ၇ ရက္အထိၾကာႏိုင္တယ္။ နည္းနည္း၊ အသင့္အတင့္နဲ႔ မ်ားမ်ား ဆင္းႏိုင္တယ္။ တလမွာ စုစုေပါင္း ေသြးထုထည္ ဇြန္းေလး ၁ ဇြန္းကေန ၄ ဇြန္း (၂ဝ-၆ဝ မီလီလီတာ) ရွိတယ္။
• ရာသီလာေတာ့မယ္ဆိုရင္ ခံစားရမွာေတြရွိတယ္။ ဘယ္ဟာျဖစ္ျဖစ္ တေယာက္နဲ႔တေယာက္မတူပါ။ တေယာက္တည္းမွာလဲ တလနဲ႔တလ မတူတတ္ပါ။ စိုးရိမ္စရာမဟုတ္ပါ။
• ရာသီနဲ႔ဆက္ျပီးခံစားရတာေတြကို (PMS) လို႔ေခၚတယ္။ စာတပုဒ္သပ္သပ္ ေရးထားပါတယ္။ ဆီးစပ္ (ဝမ္းဗိုက္ေအာက္ပိုင္း) နဲ႔ ခါးနာတယ္။ အသင့္အတင့္ကေန ဆိုးတိုးဝါးဝါးနာႏိုင္တယ္။ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ နဲ႔ စိတ္ေျပာင္းလဲမႈ ရွိတတ္တယ္။ ေခါင္းကိုက္၊ ေခါင္းမူး၊ ရင္ျပည့္တာနဲ႔ အန္ခ်င္တာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ပင္ပန္းအားနည္းတာ၊ ရင္သား တင္းတာ၊ နာတာလဲ ရွိႏိုင္တယ္။ အိပ္ေရးပ်က္တတ္ေသးတယ္။ စိတ္မူေျပာင္းတာလဲ ရွိတတ္တယ္။ ဥပမာ ဝမ္းနည္းတာ၊ စိုးရိမ္တာ။
• ရာသီ ဘာလို႔မမွန္ျဖစ္ရသလဲ (စာေတြေရးထားပါတယ္)
– အရင္ဆံုး (အိမ္ေထာင္ ရွိရွိ-မရွိရွိ) ကိုယ္ဝန္ကိုစဥ္းစာရမယ္။ ကေလးႏို႔တိုက္တာလဲပါတယ္။
– မ်ိဳးဥထြက္တာ မူမမွန္ရင္လဲျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳကိုမထိန္းႏိုင္ခ်ိန္မွာျဖစ္မယ္။ (ကြတ္ရွင္း ဆင္ဒရုမ္း) ေရာဂါ၊ လည္ပင္းၾကီးေရာဂါေတြရွိရင္လဲမမွန္ျဖစ္မယ္။ သတိထားဘို႔တခုက (PCOS) မ်ိဳးဥအိမ္ထဲမွာ အက်ိတ္ေလးေတြရွိတာ။ စာတပုဒ္ေရးထားပါတယ္။
– အစာမစားခ်င္တာနဲ႔ မစားဘဲေနတာ (ဥပမာ ေမာ္ဒယ္ေတြ)၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားလြန္းတာ၊ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားလြန္းတာ (ဥပမာ အားကစားသမားေတြ)၊ မ်ိဳးပြါးလမ္းေၾကာင္းခြဲစိတ္ထားတာ၊ စိတ္ဖိအား မ်ားတာေတြကေနလဲ ရာသီမလာဘဲ၊ မမွန္ဘဲျဖစ္တတ္တယ္။
• ရာသီလာေနခ်ိန္မွာ ဘာေတြသတိထားသင့္သလဲ
– ရာသီလာစဥ္သံုးတဲ့ပစၥည္းေတြ သန္႔ရွင္းပါေစ။ ၃-၄ နာရီမွာတခါ အသစ္လဲေပးပါ။
– လက္ကို ခါတိုင္းထက္ပိုေဆးပါ။ နားႏိုင္သမွ်နားေနပါ။ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တဲ့အစားအေသာက္ကို လံုေလာက္မွ်တေအာင္သားေသာက္ပါ။ ခံစားေနရတာေတြရွိရင္ ဆရာဝန္ညႊန္တဲ့ေဆးေသာက္ပါ။ အၾကံျပဳခ်က္ေတြကို လိုက္နာပါ။
– ဗိုက္နာတာသိပ္ဆိုးရင္၊ ကိုယ္ပူရင္၊ ဝမ္းပ်က္ရင္၊ အန္ရင္၊ ေခါင္းထဲမ်ာေပါ့ေနျပီးစိတ္ရႈတ္ေတြးရင္၊ အေရျပားမွာအနီကြက္ေတြထြက္လာရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။
မွတ္ခ်က္။ ဒီေဆးပညာစာထဲမွာ ေခါင္းမေလွ်ာ္ရလို႔ မပါပါ။ အခ်ဥ္းသီးမစားရလို႔မပါပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
လာလည္ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ေက်းဇူး အမ်ားၾကီးတင္မိပါတယ္ ေနာက္လဲ အလည္ျပန္လာခဲ့ဖို့ စာဖတ္ပရိတ္သတ္အား ဖိတ္ေခၚပါတယ္ အခ်ိန္ေလးမ်ားရရင္ေၾကာ္ျငာေလးေတြ ကလစ္ ၁ခ်က္ေလာက္ႏွိပ္ျပီး ကူညီေပးပါအံုးခင္မ်ား
အဆင္ေျပၾကပါေစ...ဆက္လက္ၾကိဳးစားပါအံုးမည္....