Kayan Times's photo.
ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုး၀င္ျခင္း တစ္နည္းအားျဖင့္ Urinary Tract Infection ဟာ လူထုထဲမွာ မၾကာမၾကာေတြ့ရတတ္ပါတယ္။ တစ္ခိ်ဳ့လည္း ဘာမွေဆးေသခ်ာမကုပဲ ဆီးက်င္တာ သက္သာသြားသလို၊ တစ္ခ်ိဳ့ကေတာ့ သင့္ေတာ္တဲ့ ေဆးေပးမွသာ ေပ်ာက္တတ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ စာေရးသူ အၾကံေပးခ်င္တာကေတာ့ ဆီးက်င္တာ ခနတျဖဳတ္ တစ္ၾကိမ္ေလာက္သာ အာဂႏၲဳ က်င္တတ္ျပီး ဘာမွ ဆက္မျဖစ္ေတာ့လို့ ေဆးကုသမွဳမခံယူဘူး ဆိုေပမဲ့ ဆီးသြားတိုင္း ပူေန၊ က်င္ေနရင္ေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ တတ္က်ြမ္းတဲ့ ဆရာ၀န္နဲ့ ေဆးစစ္၊ ေဆးကုသသင့္ပါတယ္။ တကယ္ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုး၀င္လုိ့ က်င္ေနတာ ျဖစ္မွာဆိုးလို့ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္လိုလူေတြမွာ ဆီးပို ၀င္ဖို့ရာခုိင္ႏွဳန္းပိုမ်ားတတ္တယ္၊ ဘယ္လိုေရာဂါ လကၡဏာျပတတ္တယ္နဲ့ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္ေလးကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္ရွင္။
ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုး၀င္တယ္ ဆိုတာဘာလဲ ?
• ဆီးလမ္းေၾကာင္းလို့ ဆိုရာမွာ ဆီးသြားျပြန္၊ ဆီးအိမ္၊ ဆီျပဳျပြန္ နဲ့ ေက်ာက္ကပ္တို့ပါ၀င္ပါတယ္။ ထိုလမ္းေၾကာင္းထဲ တစ္ေနရာရာ သို့မဟုတ္ တစ္ေလ်ွာက္လံုး ပိုး၀င္ႏိုင္တာကို ဆိုလိုပါတယ္။
ဘယ္လိုမ်ိဳးမွာ ဆီးပိုး၀င္တတ္လဲ ?
• ဆီးပိုး၀င္ ဆီးပူ၊ ဆီးက်င္တာဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပို အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေတြနဲ့ ယွဥ္ရင္ ဆီးသြားလမ္းေၾကာင္းျပြန္ ပိုျပီးတိုေနတာေၾကာင့္ပါ။ ဆီးလမး္ေၾကာင္းဟာ စအို၀ နဲ့ နီးကပ္ေနတဲ့ အတြက္ ၀မ္းသြားျပီးခ်ိန္မွာ ေရေဆးနည္း (သို့) သန့္ွရွင္းနည္း မမွန္ကန္လို့လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဆီးလမ္းေၾကာင္းဟာ တိုတဲ့ အတြက္ ၀မ္းအညစ္အေၾကးမွာအမ်ားဆံုးပါတဲ့ E.Coli လို့ ေခၚတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပိုးဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ့ ျပြန္၀မွ တစ္ဆင့္ အထက္သို့တက္ကာ ဆီးလမ္းေၾကာင္းေတာက္ေလွ်ာက္ ပိုး၀င္ႏိုင္ပါတယ္။
• တျခား ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုး၀င္ေစႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြကိုလည္း အေသးစိတ္ေဖာ္ျပခ်င္ပါတယ္ရွင္။ ဆီးပိုး၀င္တာနဲ့ အမ်ားဆံုးဆက္စပ္ႏိုင္တာကေတာ့
o လိင္ဆက္ဆံမွဳျပဳလုပ္ျခင္း (ဆီးလမ္းေၾကာင္းႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးအဂၤါတို့ ကပ္ေနတာေၾကာင့္ ၀င္တတ္သလို၊ လိင္ဆက္ဆံေဖာ္ မ်ားသူေတြမွာလည္းျဖစ္တတ္ပါတယ္)
o ဆီးသြားခ်င္ေသာအခ်ိန္တြင္ မသြားပဲ ဆီးေအာင့္ေအာင့္ထားျခင္း (ဆီးအိမ္ထဲမွာ ဆီးျပည့္လာလ်ွင္ ဆီးအိမ္ရွိ အာရံုေၾကာမ်ားမွ တစ္ဆင့္ ဆီးသြားခ်င္စိတ္ကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဆီးမသြားေပးပဲ ေအာင့္ထားျခင္းေၾကာင့္ ဆီးအိမ္မွ ၾကြက္သားမ်ားဟာ ဆီးမ်ားမ်ားထပ္ဆံ့ေအာင္ ပိုအလုပ္လုပ္ျပီး ဆီးအိ္မ္ကို ေဖာင္းေပးရပါတယ္။ ၾကာလာေသာအခါ ဆီးအိမ္ၾကြက္သားမ်ား ပံုမွန္ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ပဲ ဆီးသြားလ်ွင္ဆီးက်န္ျခင္း ျဖစ္လာပါတယ္။ ဆီးက်န္မ်ားဟာ ဘက္တီးရီးယားမ်ား ေပါက္ဖို့ အလြန္ေကာင္းတဲ့ ေနရာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္)
o ကိုယ္၀င္ေဆာင္ျခင္း
o အမ်ိဳးသမီးမွာ ေသြးဆံုးကိုင္ျခင္း (ေသြးဆံုးကိုင္လွ်င္ အမ်ိဳးသမီး အီစထရိုဂ်င္ ေဟာ္မုန္းမ်ား မရွိသေလာက္ နည္းသြားတဲ့အတြက္ ဆီးအိမ္ႏွင့္ ဆီးသြားျပြန္ရွိ ၾကြက္သားမ်ား အားနည္းကာ ဆီးသြားမွဳ ပံုမွန္မဟုတ္ေတာ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္သလို မိန္းမကိုယ္ ေျခာက္ေသာေၾကာင့္ ပိုး၀င္ႏိုင္ေျခပိုမ်ားလာျခင္းျဖစ္ပါတယ္)
o ဆီးခ်ိဳ၊ ေသြးခ်ိဳေရာဂါရွိသူမ်ား
o ကိုယ္ခံအား (immunity) မေကာင္းသူမ်ား၊ သို့မဟုတ္ ကိုယ္ခံအားကို ထိခိုက္ေစမည့္ ေဆးမ်ား ေရရွည္သံုးစြဲေနရသူမ်ား၊ ဥပမာ စတီးရိြက္ (steroid) ပါေသာေဆးမ်ား။
o ဆီးလမ္းေၾကာင္း တစ္ေနရာရာတြင္ ေက်ာက္ရွိေနသူမ်ား
o ဆီးပိုက္ထည့္ထားရေသာသူမ်ား ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘယ္လို လကၡဏာ ျပတတ္လဲ ?
• ဆီးသြားလ်ွင္ ဆီးစပ္ပူျခင္း၊ က်င္ျခင္း၊ ဆီးခန ခန သြားခ်င္စိတ္ျဖစ္ေနျခင္း၊ ဆီးမထိန္းႏိုင္ပဲ ပံုမွန္ထက္ အရမ္းသြားခ်င္တတ္ျခင္း၊ ဆီးစပ္(သို့)ဆီးခံု၀န္းက်င္ ေအာင့္ျခင္း၊ ဆီးသြားလွ်င္ ေသြးေရာင္သြားတတ္ျခင္းတို့ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
• အဲဒီလကၡဏာမ်ားထက္ပိုဆိုးလာလ်ွင္ေတာ့ အဖ်ားမ်ားတက္လာျခင္း၊ ခ်မ္းတုန္ျခင္း၊ ေအာ့အန္ျခင္း၊ ၀မ္းဗိုက္ေနာက္ေက်ာဘယ္၊ညာျခမ္းတစ္၀ိုက္ ေအာင့္ျခင္း တို့ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ကိုပါ ပိုး၀င္ျပီး ေက်ာက္ကပ္ေယာင္တဲ့ အဆင့္မွာ ျဖစ္တတ္တာပါ။ ဆီးပိုး၀င္တာကို ေစာေစာမကုျခင္းနဲ့ ဆက္စပ္ပါတယ္။ အခ်ိန္မီွ ေဆးမကုရင္ေက်ာက္ကပ္ထိခုိက္ျပီး ဆီးမထြက္ေတာ့တဲ့ အထိျဖစ္တတ္ပါတယ္။
• အမ်ိဳးသားမ်ားဆိုရင္ေတာ့ ဆီးက်ိတ္ေယာင္ျပီး ဆီးက်ိတ္ေယာင္တဲ့ လကၡဏာေတြနဲ့ပါ ျပတတ္ပါတယ္ရွင္။ ဖ်ားခ်င္သလုိလိုျဖစ္ျခင္း၊ ခါးကိုက္ျခင္း စသည္တုိ့ပါလာတတ္ပါတယ္။
ဆီးပို၀င္ျခင္းကို သံသယရွိပါက ဘာလုပ္သင့္သလဲ ?
အသင့္ေတာ္ဆံုးကေတာ့ ဆရာ၀န္ျပကာ ေဆးကုသမွဳခံယူျခင္းပါပဲ။ ကုသမွဳခံယူတာေစာျခင္းဟာ မလိုလားအပ္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲေက်ာက္ကပ္ထိခိုက္မွဳ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ အက်ိဳးရွိပါတယ္ရွင္။ ေနာက္ဆံုး အေနနဲ့ ေဆာင္ရန္ ေရွာင္ရန္ ေလးေတြကေတာ့
• ေရမ်ားမ်ားေသာက္ေပးပါ။
• ဆီးကို မေအာင့္ထားပါႏွင့္။
• ၀မ္းသြားျပီးပါက သန့္ရွင္းလ်ွင္ မိန္းမကိုယ္ ႏွင့္ဆီးလမ္းေၾကာင္းရွိေသာ ေရွ့ဘက္ကိုဦးတည္ကာမသုတ္ပါႏွင့္။
• အခ်ိဳ့ေသာ ေလ့လာေတြ့ရွိခ်က္မ်ားအရ တစ္ေန့ကို Cranberry juice 200-750ml ခန့္ေသာက္သံုးပါကလည္း ဆီးလမ္းေၾကာင္း ဘက္တီးရီးယားပိုး၀င္ျခင္းကို အထိုက္အေလွွ်ာက္ ကာကြယ္ႏိုင္တယ္လို့ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ဒီေလာက္ဆို ဆီးပိုး၀င္ျခင္း၊ ဆီးက်င္ျခင္းနဲ့ ပတ္သက္လို့ ျခံဳငံုမိျပီလို့ ထင္ပါတယ္ရွင္။ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို အၾကံျပဳႏိုင္ပါတယ္။
က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ
လာလည္ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ေက်းဇူး အမ်ားၾကီးတင္မိပါတယ္ အခ်ိန္ေလးမ်ားရရင္ေၾကာ္ျငာေလးေတြ ကလစ္ ၁ခ်က္ေလာက္ႏွိပ္ျပီး ကူညီေပးပါအံုးခင္မ်ား
အမွားပါရင္ ေ၀ဖန္အႀကံေပးတဲ့အေနနဲ႔ comment ေရးေပးသြားျပီးအၾကံျပဳေပးသြားေစခ်င္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ကိုယ္တိုင္ကလည္းက်ြမ္းက်င္တဲ့ပညာရွင္ တစ္ေယာက္မဟုတ္ေလေတာ့ကာခြင့္လႊတ္ေပးၾကပါလို႕... ေစတနာအၿပည့္နဲ႕ အလကား ေပးခ်င္ရံု သက္သက္ပါလို႕ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အဆင္ေျပၾကပါေစ...ဆက္လက္ၾကိဳးစားပါအံုးမည္....